Khi lên máy bay và bắt đầu một hành trình xuyên đại dương đường dài, chúng ta thường thấy các phi công bận rộn vận hành nhiều thiết bị khác nhau trong buồng lái. Khi máy bay đã bay ổn định, họ dường như có thể ngủ yên và đôi khi còn có những cuộc trò chuyện thoải mái trên radio với tháp mặt đất. Điều này khiến người ta thắc mắc: Tại sao phi công lại có thể ngủ yên bình như vậy trong chuyến bay?
Trên các máy bay hiện đại, phi công được trang bị khu vực nghỉ ngơi riêng biệt, thường được gọi là "buồng ngủ". Buồng ngủ này nằm ở vị trí riêng biệt so với buồng lái, được thiết kế để đảm bảo sự yên tĩnh và thoải mái tối đa cho phi công. Buồng ngủ thường có giường tầng, rèm che, ổ cắm điện, hệ thống thông gió và điều hòa nhiệt độ. Phi công có thể thay nhau ngủ trong buồng ngủ này theo ca, mỗi ca thường kéo dài khoảng 2-3 tiếng.
1. Sự hiện diện của chế độ lái tự động
Máy bay chở khách hiện đại được trang bị hệ thống lái tự động tiên tiến, đây là hệ thống có thể tự động kiểm soát thái độ và hướng đi của máy bay. Các thành phần cốt lõi của hệ thống lái tự động là con quay hồi chuyển và gia tốc kế, có thể cảm nhận được sự thay đổi thái độ và khả năng tăng tốc của máy bay.
Hệ thống lái tự động có nhiều chế độ làm việc, bao gồm giữ độ cao, giữ lộ trình và theo dõi lộ trình. Trong suốt chuyến bay, phi công có thể lựa chọn chế độ làm việc phù hợp khi cần thiết và để máy bay tự động bay theo lộ trình đã định trước.
Sự hiện diện của hệ thống lái tự động giúp giảm đáng kể khối lượng công việc của phi công, cho phép họ nghỉ ngơi trong suốt chuyến bay. Khi máy bay bước vào giai đoạn ổn định, phi công thường đặt chế độ lái tự động giữ độ cao hoặc giữ hướng và sau đó nghỉ ngơi một thời gian ngắn.
Nhiều người lo lắng rằng việc phi công ngủ trên máy bay có thể ảnh hưởng đến sự an toàn bay. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng giấc ngủ luân phiên theo ca của phi công không ảnh hưởng đến khả năng điều khiển máy bay của họ.
2. Hệ thống phối hợp và thay đổi tổ bay
Đội bay thường bao gồm hai phi công, một người chịu trách nhiệm vận hành trong buồng lái và người còn lại chịu trách nhiệm giám sát các thông số khác nhau của máy bay.
Để đảm bảo sức khỏe và năng lượng cho phi công, các hãng hàng không thực hiện hệ thống chuyển chuyến bay nghiêm ngặt. Trên các chuyến bay đường dài, phi công thường được phân bổ các khoảng thời gian nghỉ ngơi và làm việc khác nhau để đảm bảo có đủ năng lượng cho những thời điểm quan trọng.
Máy bay hiện đại được trang bị hệ thống giám sát chuyến bay tiên tiến, có thể theo dõi nhiều thông số khác nhau của máy bay trong thời gian thực và đưa ra cảnh báo kịp thời khi có sự cố phát sinh. Điều này cho phép phi công có thể nghỉ ngơi hoàn toàn trong buồng lái mà không cần phải thường xuyên cảnh giác.
Trên thực tế, việc cho phép phi công ngủ trên máy bay giúp họ có đủ sức khỏe và tinh thần để đảm bảo an toàn cho hành trình bay. Khi được nghỉ ngơi đầy đủ, phi công sẽ có khả năng tập trung cao độ, phản xạ nhanh nhạy và đưa ra quyết định chính xác trong những tình huống phức tạp.
3. Tiêu chuẩn và quy trình an toàn nghiêm ngặt
Để trở thành một phi công đủ tiêu chuẩn đòi hỏi phải được đào tạo và cấp chứng chỉ nghiêm ngặt. Trong quá trình đào tạo, họ sẽ học được nhiều kiến thức và kỹ năng bay khác nhau, bao gồm cả cách ứng phó với các tình huống khẩn cấp.
Phi công phải tuân thủ quy trình vận hành và danh sách kiểm tra nghiêm ngặt khi thực hiện nhiệm vụ. Các quy trình và danh sách kiểm tra này bao gồm tất cả các khía cạnh của chuyến bay và đảm bảo chuyến bay an toàn và suôn sẻ.
Phi công nhận được hỗ trợ theo thời gian thực từ tháp mặt đất và kiểm soát viên không lưu trong suốt chuyến bay của họ. Khi gặp vấn đề, họ có thể nhanh chóng liên lạc với các nhân viên liên quan và nhận được lời khuyên, hướng dẫn chuyên nghiệp.
Để đảm bảo an toàn bay, các hãng hàng không đều có quy định nghiêm ngặt về thời gian ngủ của phi công. Quy định này thường dựa trên thời lượng bay, số lượng phi công trong tổ bay và các yếu tố khác.
Ví dụ, theo quy định của Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ (FAA), trong một tổ bay có 2 phi công, mỗi phi công phải được nghỉ ngơi ít nhất 10 giờ trong vòng 24 giờ. Trong đó, thời gian ngủ tối thiểu trên máy bay là 5 giờ.
Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe và tinh thần của con người. Thiếu ngủ có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như suy giảm khả năng tập trung, giảm tốc độ phản xạ, tăng nguy cơ mắc sai lầm, và thậm chí là ảo giác. Đối với phi công, những ảnh hưởng này có thể gây ra hậu quả thảm khốc, ảnh hưởng đến sự an toàn của cả phi hành đoàn và hành khách. Do đó, việc đảm bảo phi công có đủ thời gian nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc là vô cùng quan trọng. Theo quy định của các tổ chức hàng không quốc tế, phi công được phép ngủ luân phiên trong suốt hành trình bay dài.
Tham khảo: Sohu